همزمان با پنجاهمین سالگرد مطرح شدن قانون مور: مرگ قانون مور؟!
بسیاری از شماها با قانون مور آشنا هستید، قانونی که زمانی گوردون مور-یکی از مؤسسان شرکت اینتل- بیان کرده بود و بر اساس آن هر دو سال تعداد ترانزیستورهایی که می‌توان روی یک پردازشگرها جای داد، دو برابر می‌شود، توان پردازش هم دو برابر می‌شود و هزینه خرید تراشه با قدرت مشابه نصف می‌شود.
در کمال تعجب از دهه 1960 تا حالا، این قانون یا شاید هم بهتر باشد بگوییم «پیشبینی درست» در مورد پیشرفت فناوری، به درستی عمل کرده است.
آقای مور در 19 آوریل سال 1965 -یعنی 50 سال پیش در چنین روزهایی- این قانون را در مقاله‌ای توضیح داده بود. البته او نخست بازه زمانی یک ساله را پیشنهاد کرده بود و سپس زمان لازم برای دو برابر شدن ترانزیستور را به حدود 18ماه رساند.
پیشرفت شگفت‌انگیز در ساختن ریزپردازنده‌ها، از آن زمان تا به حال ادامه داشته، طوری که پردازنده‌های فعلی ما در این فاصله 90 هزار بار کاراتر و 60 هزار بار ارزان‌تر نسبت به سال 1971 شده‌اند! در مورد خودتان قدرت کامپیوترهایی که 10 -15 سال پیش در منزل داشتید را با توان پردازش گوشی‌های موبایل فعلی مقایسه کنید.
در مقام مقایسه، اگر قرار می‌شد، خودروها هم به همین نسبت پیشرفت می‌کردند، یک خودرو می‌توانست به دو دهم سی‌سی بنزین، صد کیلومتر جابجا شود!
اما خب، برای هر چیزی باید منتهایی در نظر گرفت. در حقیقت از همان زمانی که قانونی مور وضع شد، پیشبینی‌ها در مورد زمان مرگ آن هم انچام شد. اما هر بار ابتکار و کوچک‌سازی‌ای باعث می‌شد که قانون، تاب بیاورد.
در حال ترانزیستورها 14 نانومتری شده‌اند، و اینتل برآورد می‌کند که تا حد 5 نانومتر هم می‌تواند پیش برود. 5 نانومتر واقعا اندازه کوچکی است، یعنی چیزی در حد ضخامت یک سلول!
علاوه بر این راهبردهایی هم برای آرایش سه‌بعدی ترانزیستورها -و نه چینش صرفا دوبعدی آنها- هم وجود دارد.
به این ترتیب حدس زده می‌شود که برای یک دهه دیگر هم کمابیش بتوان قانون مور را صادق دانست.
اما نکته مهم این است که قانون مور، فقط در مورد کاهش اندازه ترانزیستورها نبود، بلکه به نصف شدن قیمت هم اشاره داشت و این دقیقا همان چیزی است که دیگر عمل به آن مشکل شده است.
از چند سال پیش که ترانزیستورها به حد 28 نانومتر زیسدند، تراشه‌سازان دریافتند که هزینه طراحی و تولید را دیگر نمی‌توانند پایین نگه دارند.
حالا هر خط تولید تازه نیمه‌هادی‌ها، حدود 6 میلیارد دلار، هزینه در بر دارد و این هزینه در حال افزایش یافتن هم است.
از سوی دیگر، در بازار هدف هم نیاز به پردازشگرهای سریع نسبتا کاهش یافته است، چون حالا دیگر وارد زمانه پردازش ابری شده‌ایم و دیگر لازم نیست به مانند سابق سیستم‌های دسکتاپ قوی داشته باشیم.
در واقعا الان دغدغه امکان جای دادن ترانزیستورهای بیشتر روی تراشه‌ها نیست، بلکه دغدغه اصلی این است که چند تراشه را به صورت اقتصادی و مقرون به صرفه می‌توان روی تراشه‌ها جای داد.
نمودار زیر می‌تواند برایتان گویا باشد:
یه جا خونده بودم که تا یه حدی میشه کوچیکش کرد که دیگه وارد قوانین کوانتوم نشیم.
واقعا سرعت پیشرفتش بیخودی زیاد هست … باید کمتر بشه .. همون بهتر که قانون مور اجرا نشه … سرعت به قدری هست که هنوز انسانها با تغییرات خودشونو وفق ندادند تغییر بعدی صورت میگیره