رپورتاژ: «خبر فارسی»، خبرخوان هوشمند فارسی

صورت مسئله روشن است:

میزان حوادث و رخدادهای هر روز بسیار زیاد هستند و به تناسب، هر روز اخبار زیادی تولید می‌شوند. حتی اگر کسر کوچکی از این اخبار هم مورد علاقه ما باشند، عملا ما نمی‌توانیم هر روز، همه اخبار مورد نظر را خود بخوانیم، حتی اگر به خواندن عنوان آنها هم، قناعت کنیم.

چاره کار چیست؟ آیا فناوری می‌تواند به ما کمک کند؟

یک زمانی ما تصور می‌کردیم که فناوری «فید» پاسخگو است، فید چیز خوبی بود، چون دیگر مجبور نبودیم، هر روز ده‌ها سایت را باز بکنیم و ببینیم خبرهای تازه آنها چه هستند، کافی بود خبرخوان را بگشاییم و آنقدر اسکرول کنیم تا، راضی شویم.

اما به زودی دریافتیم که حتی خواندن سریع و متمرکز اخبار هم پاسخگو نیست، به عبارتی ما نیاز به یک سیستم پردازشگر داشتیم.

در ابتدا به صرافت افتادیم تا از پردازشگرهای انسانی استفاده کنیم، به همین خاطر به سایت‌های لینکدهی اجتماعی مثل دیگ و نمونه‌های مشابه فارسی آنها پناه بردیم، در این سایت‌ها، کاربران با رأی‌های خود میزان اهمیت اخبار را مشخص می‌کنند، و تصور ما این بود که با این سایت‌ها، خبرهای داغ هر روز را می‌شود مرور کرد.

اما مشکل این بود که این سایت‌های لینکدهی جامع نبودند، خیلی از کاربرها به صورت نامتناسب، تنها خبرهای مورد علاقه خود را داغ می‌کردند و تنها موضوعات خاصی مورد توجه قرار می‌گرفت.

اینجا بود که رفته رفته این رویکرد شکل گرفت که به صورت جدی روی پردازشگرهای ماشینی خبر و به عبارت دیگر استفاده از هوش مصنوعی برای گلچین کردن اخبار استفاده کنیم.

گوگل نیوز شاید یکی از قدیمی‌ترین سیستم‌های گزینش و گلچین کردن اخبار باشد، اما با رواج تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند ما با انبوهی از اپلیکیشن‌های سودمند دیگر هم مواجه شدیم.

فلیپ‌بورد مشهورترین اپلیکیشن خبرخوان و گردآوری خبر است. این سرویس به صورت خودکار اخبار مهم را در ده‌ها و صدها زمینه گوناگون، از منابع خبری بیشماری انتخاب می‌کند.

زایت، تا حدی هوشمندتر است، چون می‌تواند به مرور زمان متوجه علایق کاربر هم بشود و بسته به علایق او، خبرهای داغ هر روز را نشان بدهد.

اپلیکیشن‌های دیگری هم داریم، مثلا اپلیکیشن پریسماتیک هم با اینکه رابط کاربری به زیبایی فلیپ‌بورد یا زایت ندارد، بسیار هوشمند عمل می‌کند.

اپلیکیشن Circa به طور دیگری اخبار را گردآوری می‌کند، این اپلیکیشن، می‌آید و یک موضوع خبری را از چند منبع خبری مطالعه می‌کند و بعد به صورت هوشمند، یک خبر ترکیبی درست می‌کند که حاصل ممزوج کردن خلاصه چند منبع خبری است.

از این قبیل اپلیکیشن‌ها کم نیستند، اما جالب است بدانید که یاهو و فیس‌بوک، این دو غول بزرگ اینترنتی دنیا هم به تازگی این راه را در پیش گرفته‌اند. فیس‌بوک اپلیکیشن «پیپر» را عرضه کرده است که یکی از عملکردهای آن نشان دادن اخبار مهم در موضوعات مختلف است. یاهو هم اپلیکیشن تازه‌ای دارد به نام news digest که هر روز دو بار، اخبار مهم را انتخاب می‌کند و به نمایش می‌گذارد.

اما آیا نمونه «فارسی» هم برای این خبرخوان‌های هوشمند سراغ داریم؟

با افزایش قارچ‌گونه خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری فارسی، شرکت‌های متعددی در پی آن برآمدند که اخبار این سایت‌ها را خلاصه کنند، در ابتدا بعضی به سادگی از فناوری فید استفاده کردند، اما این سایت‌ها دو مشکل عمده داشتند:

1- بسیاری از سایت‌های ایرانی خروجی فید تفکیک‌شده و بدون مشکل نداشتند.

2- تنها کنار هم چیدن خبرها کافی نیست، خبرها باید به نوعی پردازش و گلچین شوند.

اینجا بود که شرکت‌هایی پیدا شدند و روی الگوریتم‌های هوشمند گردآوری و انتخاب خبر، متمرکز شدند.

مشکلاتی پیش روی این شرکت‌ها بود، فراوان بودند:

– حجم اطلاعات زیاد، هزینه‌بر بودن دیتاسنترها در ایران، مسئله تحریم‌ها

– استاندارد نبودن کار خبرگزاری‌ها و سایت‌های ایرانی چه در بعد cms مورد استفاده و چه در نوع درج خبر.

– دشوارتر از همه ایجاد یک سیستم هوش مصنوعی که مستقلا و بدون دخالت مستقیم، بتواند با درصد خطای ناچیزی، اخبار مهم را تشخیص بدهد و در طبقه‌بندی درست، چینش کند.

در این میان سایت خبر فارسی، یک نمونه موفق است و توانسته است محبوبیت زیادی کسب کند.

اگر به صفحه اول سایت بروید، می‌بینید که اخبار در موضوعات مختلف تقسیم بندی شده‌اند:

اخبار سیاسی – ورزشی – اقتصادی – فرهنگی و هنری – علم و دانش – فناوری و …

خبر فارسی ده‌ها سایت فارسی را پوشش داده است و پیوسته بر این تعداد افزوده می‌شود.

در ستون سمت چپ سایت، گزینه‌های خوب و قابل توجهی برای کاربران وجود دارد:

– مشاهده پربازدیدترین خبرها در هفته یا 24 ساعت یا 12 ساعت گذشته

– دریافت خبرنامه، به صورت سفارشی و یا موضوعی

خوشبختانه هر یک از طبقه‌بندی موضوعی خبر فارسی، خروجی فید دارند و شما حتی اگر روزانه به صورت مستقیم وارد خبر فارسی نشوید، می‌توانید با فیدخوان خود، از این سایت بهره ببرید.

آیا صاحب یک وبلاگ هستید و می‌خواهید در گوشه‌‌ای از وبلاگ خود، خبرهای مهم را با ملاحظه کاربران خود برسانید؟ خوشبختانه خبر فارسی ویجت‌های خوبی برای این کار دارد.

خبر فارسی، هوشمندتر شد!

اما خبر خوب این است که نسخه تازه و به‌روز شده خبر فارسی  رونمایی شده است.

در نسخه تازه شما می‌توانید خبرها را به صورت پردازش‌شده‌تری بخوانید. فرض کنید که یک مسابقه مهم فوتبال در یک روز برگزار شده است، یا اینکه یک حادثه مهم سیاسی رخ داده است.

در نسخه قبلی شما خبرها را به صورت تک تک می‌دیدید، اما در نسخه تازه تلاش شده که «گروه‌های خبری» درست شود، طوری که مثلا همه اخبار مربوط به لیگ برتر فوتبال ایران را بشود در یک گروه خبری دید.

این کنار هم چیدن خبرهای مهم و قرار دادن آنها در یک خورجین، کار مرور اخبار را بسیار ساده‌تر می‌کند.

البته نباید انتظار بیش از حد داشته باشید، محدودیت‌های خبر فارسی را درک کنید. الگوریتم‌های هوش مصنوعی، راه زیادی برای تکامل دارند و همان طور که اشاره شد، حتی گاهی اشکال در خود منابع فارسی است.

در این مورد توصیه می‌کنم توضیحات مدیر فنی سایت را حتما مطالعه کنید.

خبر فارسی و آینده

پیشنهادات و آرزوهای ما برای یک سیستم پردازشگر خبر فارسی فراوان هستند. ما زایت و فلیپ‌بورد را می‌بینیم و دلمان می‌خواهد که نمونه‌های فارسی آنها را هم ببینیم.

دنیای امروز، دنیای موبایل است و چه بهتر که خبر فارسی، در مرحله بعد در صدد ساختن اپلیکیشن‌های اندروید و iOS خود برآید، آن هم با یک رابط گرافیکی قابل قبول.

تعداد منابع فارسی تحت پوشش در حال حاضر، قابل توجه هستند، ما امیدواریم که با وجود محدودیت‌های تکنیکی و نیز برخی ملاحظات، در آینده بر تعداد این منابع افزوده شوند و چقدر خوب می‌شود، اگر وبلاگ‌های منتخبی هم به این جمع اضافه شوند و یا اصلا خبر فارسی، بخشی برای مرور وبلاگ‌ها احداث کند.