بازار پرسود نظارت و پایش ارتباطات
وال استریت ژورنال، چند روز قبل مقاله جالبی منتشر کرده است، در مورد صنعت پرسودی که بعد از 11 سپتامبر شکوفا شده است، این صنعت چیزی نیست جز، نظارت و پایش ارتباطات با شیوه‌های متنوع و مدرن.
وال استریپت ژورنال، به یک سند جالب با بیش از 200 صفحه دست یافته است که در آن 36 شرکت مختلف برای تبلیغ و بازاریابی، خدمات نظارتی که ارائه می‌دهند، توضیح داده‌اند، خدماتی مثل هک کردن کامپیوترهای شهروندان برای دستیابی به اطلاعات و استراق سمع جمعی مردم. این اسناد توسط شرکت‌کنندگان همایشی که ماه قبل در واشنگتن برگزار شده است، در اختیار نشریه قرار گرفته است.
گرچه سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و کشورهای دیگر، برنامه‌ها و شیوه‌های نظارتی مخصوص خود را دارند، اما در سال‌های اخیر، بازاری برای عرضه ابزارها و شیوه‌های نظارتی هم در سطح دینیا به راه افتاده است، گردش مالی این بازار هر ساله به پنج میلیارد دلار می‌رسد.
حتی در کشورهایی که تصور نمی‌رود از فناوری بالای نظارتی برخوردار باشند، میزان دسترسی به ابزارهای نظارتی به میزان قابل توجهی بالاست، برای مثال دولت‌های درگیر در «بهار عرب» همگی مجهز به سامانه‌های نظارتی پیچیده بودند و هستند، برای مثال به تازگی افشا شده است که یک شرکت فرانسوی در لیبی یک مرکز نظارت بر اینترنت برپا کرده بود و یک شرکت برتانیایی هم نرم‌افزار لازم برای شنود تماس‌های اسکایپ را در اختیار دولت وقت مصر قرار داده بود.
شرکت‌هایی که سخت‌‌افزار و نرم‌افزار لازم را در اختیار دولت‌ها قرار می‌دهند، ادعا می‌کنند که نیت آنها تنگ کردن عرصه بر مجرمان است و همگی از قوانین صادرات کشورهای خود تبعیت می‌کنند و مسئول نحوه استفاده از فناوری‌های خود نیستند.
بررسی فناوری‌های نظراتی از جهاتی جالب است، مثلا شرکت بریتانیایی Telesoft، فناوری‌ای را به فروش می‌رساند که امکان استراق سمع بیش از ده‌ها هزار مکالمه انجام شده به وسیله گوشی‌های موبایل را به خریدار فناوری می‌دهد. شرکتی دیگر که مقر ان در کالیفرنیا است، ابزاری برای پایش زنده شبکه اینترنت موبایلی را در اختیار یک سرویس‌دهنده موبایل بزرگ چین قرار داده است که به گفته مدیران شرکت امکان تحلیل فعالیت مجرمان و تشخیص و فیلطر محتوای غیردلخواه را می‌دهد.
در میان فناوری‌های بحث‌برانگیزی که در این همایش معرفی شد، فناوری‌ای هم بود که به کاربرش امکان هک کامپیوتر یا موبایل افراد دلخواه، دسترسی به اطلاعات و ارسال هر آنچه تایپ می‌شود را می‌داد. در آمریکا، در بسیاری موارد هک کردن، ممنوع است، اما با ضمانت‌های قانونی می‌شود، هر زمان که لازم بود، به این کار مبادرت کرد.
این سند همچنین نشان می‌دهد که سه شرکت دیگر هم در نوشتن بدافزار تخصص دارند، نرم‌افزارهایی که غالبا از سوی مجرمان اینترنتی برای دزدیدن اطلاعات شخصی یا مالی افراد مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجا که شیوه‌های معمول نظارتی، گاه از عهده دسترسی به اطلاعات رمزنگاری‌شده برنمی‌آیند، بدافزارها در این موارد می‌توانند بر این محدودیت غلبه کنند.
در قسمت‌هایی از همین سند می‌بینیم که چگونه حفره‌های امنیتی در نرم‌افزارهای مایکروسافت و اپل می‌توانند برای نفوذ به دستگاه‌ها مورد استفاده قرار بگیرد.
یک شیوه جالب دیگر دسترسی به اطلاعات، فرستادن آپدیت‌های تقلبی نرم‌افزارهای محبوب برای کاربران است! شرکت FinFisher در این امر تخصص دارد، این شرکت می‌تواند دولت‌ها و سازمان‌های امنیتی را قادر کند تا از طریق ISPها، مبادرت به این کار کنند. به این ترتیب کاربران محصولات اپل، مایکروسافت یا گوگل، بدون اینکه خبر داشته باشند، با به‌روز کردن نرم‌افزارهای خود، به راحتی مورد پایش قرار می‌گیرند.
سند افشاشده از مصر نشان می‌دهد که همین شرکت این فناوری را با مبلغ 560 هزار دلار به دولت وقت فروخته بود!
معمولا اطلاعات زیادی از همایش‌هایی که این شرکت‌ها در آنها محصولات خود را به نمایش می‌گذارند، درز نمی‌کند، شرکت در این همایش‌ها برای عموم ممکن نیست و روزنامه‌نگارها هم نمی‌توانند در آنها شرکت کنند.
همایش مشابهی در فوریه امسال، در زمان اوج اعتراضات مردم کشورهای عربی، در دوبی برگزار شد، مرور پرزنتیشین‌های به نمایش گذاشته شده، نشان می‌دهند که شیوه‌های شنود بی‌سیم ترافیک اینترنت، پایش شبکه‌های اجتماعی و رصد گوشی‌های موبایل از جمله فناوری‌های عرضه شده بودند.
مؤسس شرکت آلمانی ipoque در مورد نگرانی‌هایی که در مورد نحوه استفاده از فناوری‌های نظارتی وجود دارد به همان گفته مشهور قدیمی اکتفا می‌کند که این فناوری‌ها مثل چاقو هستند، با آن می‌توانید سبزی خرد کنید یا همسایه‌تان را بکشید!
