مهمترین نکات درباره اکو قلب جنین
رپورتاژ
اکو قلب جنین معمولا برای تشخیص بیماری های قلبی مادرزادی کاربرد دارد و سلامت کلی قلب جنین را بررسی می کند. به کمک اکوکاردیوگرافی جنین می توان از وجود مشکلات قلبی در جنین مطلع شد. اکوکاردیوگرافی از قلب جنین تا حد زیادی به سونوگرافی شباهت دارد اما این دو روش کاملا مجزا هستند؛ در بخش های بعدی تمام تفاوت های سونوگرافی و اکوکاردیوگرافی را بررسی خواهیم کرد. انجام اکوی قلب جنین بعد از هفته 17 بارداری، و معمولا در هفته 18 تا 24 امکان پذیر است. البته این احتمال وجود دارد که پزشک متخصص قلب کودکان برای اطمینان بیشتر، یک بار دیگر هم انجام این آزمایش را تجویز کند.
اکوکاردیوگرافی؛ یک روش کاملا بی خطر
اکوکاردیوگرافی یک روش مدرن و پیشرفته برای عکس برداری از قلب می باشد. در این روش پزشکان از امواج مافوق صوت یا همان امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می کنند تا بتوانند یک تصویر متحرک از قلب را مشاهده نمایند.
روش انجام اکوی قلب به این صورت است که امواج صوتی را با استفاده از ابزاری به نام پروب به بدن وارد می کنند. امواج صوتی بعد از ورود به بدن باعث ارتعاش مایعات موجود در قلب و ساختارهای آن شده و سپس مجددا اکوها به پروب برمی گردند و نهایتا به تصاویری در صفحه نمایش تبدیل خواهند شد. بدین ترتیب می توان گفت روش اکوکاردیوگرافی یک روش بی خطر بوده و می تواند بدون هیچ مشکلی تصاویری از قلب را در اختیار پزشکان قرار دهد.
سونوگرافی با آزمایش اکو قلب جنین چه فرقی دارد ؟
در سونوگرافی هم درست مانند اکوکاردیوگرافی از امواج فراصوت برای تشخیص بیماری های مختلف یا بررسی بافت های داخلی بدن مثل شکم، عضلات؛ مفاصل و… استفاده می شود. اما این روش در دو مورد اصلی زیر با اکو قلب فرق می کند:
- سونوگرافی برای بررسی اکثر بافت های داخلی بدن کاربرد دارد، اما اکو قلب جنین فقط برای بررسی قلب و تشخیص مشکلات قلبی به کار می رود.
- سونوگرافی توسط پزشک متخصص زنان و زایمان و برای بررسی کلی وضعیت جنین انجام می شود و برای تشخیص بیماری های مادرزادی چندان هم دقیق نیست. اما اکوکاردیوگرافی یک روش تخصصی برای تشخیص نقص قلبی مادرزادی است و می تواند تصاویر دقیقی از قلب جنین را به پزشک متخصص قلب کودکان نشان دهد.
- اکو قلب جنین باید توسط پزشک فوق تخصص قلب اطفال انجام میشود و پزشک اطلاعات مورد نیاز برای درمان را حین انجام اکو استخراج میکند.
لازم به ذکر است که هرچقدر دستگاه اکو پیشرفته تر و مدرن تر باشد، تصاویر ارائه شده از قلب جنین دقیق تر بوده و پزشک می تواند به صورت قطعی تری وجود یا عدم وجود بیماری را تشخیص دهد.
تشخیص بیماری‌های قلبی با استفاده از اکو قلب جنین
یکی از شایع ترین بیماری های مادرزادی که بسیاری از کودکان با آن مواجه می شوند، نقص در قلب و بیماری های قلبی می باشد. این بیماری ها سلامت کلی جنین را تحت تاثیر قرار می دهند و از نظر روانی و اقتصادی هم روی والدین تاثیرگذار خواهند بود. متاسفانه بیماری‌های قلبی جنین در زمان سونوگرافی مشخص نمی شوند و این موضوع با پیامدهای منفی زیادی همراه است. با استفاده از اکوکاردیوگرافی جنین تعداد زیادی از بیماری های قلبی لاعلاج در هفته های نخست بارداری تشخیص داده میشوند و والدین میتوانند برای سقط به موقع تصمیم گیری کنند.در سایت مرکز قلب امید -امیداکو- اطلاعات کاملی در مورد بیماری های مادرزادی قلب ، علائم , تشخیص و درمان آنها آورده شده است؛ همچنین برای انجام اکو قلب جنین به سایت omidecho.com میتوانید مراجعه نمایید.
آمار ابتلای جنین به بیماری های قلبی با توجه به شدت ضایعات متفاوت است. درصورتی که ضایعات شدید را مدنظر قرار دهیم، از هر هزار جنین حدود 3 نفر به این بیماری مادرزادی شدید قلبی مبتلا خواهند شد. اما در صورت در نظر گرفتن ضایعات متوسط این آمار به 6 الی 9 جنین از هر هزار جنین، و در صورت در نظر گرفتن ضایعات خفیف این آمار به 10 الی 20 جنین از هر هزار نفر می رسد. منظور از ضایعات خفیف مشکلاتی مانند تنگی دریچه قلب می باشد. جالب است بدانید با وجود پیشرفت های علم و تکنولوژی، هنوز هم در 90 درصد مواقع علت دقیق به وجود آمدن این بیماری مادرزادی شناخته نشده است.
مزایای انجام اکو قلب جنین
- اکوکاردیوگرافی جنین باعث می شود والدین از سلامت کامل کودک خود مطمئن شوند. خوشبختانه این روش هیچ آسیبی به جنین نمی رساند و هیچ نگرانی در این مورد وجود نخواهد داشت.
- درصورتی که پزشک متخصص قلب کودکان از طریق اکوکاردیوگرافی وجود مشکل در قلب جنین را تشخیص دهد، مادر تحت مراقبت قرار گرفته و زایمان او براساس برنامه ریزی های از قبل تعیین شده و در بیمارستانی انجام می شود که امکانات کافی برای نگهداری از چنین نوزادانی را داشته باشند.
- برخی از مشکلات قلبی جنین به راحتی و از طریق تجویز دارو به مادر، در همان دوران بارداری برطرف خواهند شد. درحالی که اگر اکو انجام نشود و این بیماری ها به موقع تشخیص داده نشوند، نوزاد با آن بیماری متولد شده و به یک مشکل جدی تبدیل خواهد شد.
- از انجایی که بعضی از بیماری های قلبی جنین بسیار خطرناک هستند و ممکن است هم برای کودکی که قرار است متولد شود و هم والدین او شرایط سختی به وجود بیاورند، بعد از انجام اکوکاردیوگرافی و تایید پزشک متخصص قلب کودکان، می توان به صورت قانونی به بارداری پایان داد.
آیا اکوی قلب جنین در دوران بارداری ضروری است ؟
اکوکاردیوگرافی فقط درصورتی انجام می شود که پزشک متخصص آن را تجویز کرده باشد و انجام آن برای تمام خانم های باردار ضرورت ندارد. اما اگر در این خصوص نگرانی هایی دارید و می خواهید بدانید انجام این آزمایش برای چه کسانی ضروری است، به لیست زیر توجه کنید:
- درصورتی که یکی از والدین یا دیگر فرزندان آن ها به بیماری های قلبی مادرزادی مبتلا بوده اند.
- کسانی که در زمینه ابتلا به بیماری های مادرزادی سابقه فامیلی دارند.
- درصورتی که مادر به بیماری هایی مانند لوپوس، دیابت یا سایر مشکلات متابولیکی دچار باشد.
- خانم هایی که چندین بار سابقه سقط داشته اند.
- خانم هایی که سابقه نازایی داشته اند یا بارداری آن ها با روش های کمک باروری انجام شده است.
- خانم هایی که داروی اعصاب یا سایر داروهای مشابه مصرف می کنند.
- خانم هایی که داروهای تاتوژن مصرف می کنند.
- خانم هایی که در دوران حاملگی به بیماری های عفونی مبتلا شده اند.
- درصورتی که سطح مارکرهای بیوشیمیایی در خون مادر طبیعی نباشد.
- درصورتی که هنگام سونوگرافی، نتایج غیرنرمالی به دست بیاید.
- درصورتی که جنین مشکلات کروموزومی داشته باشد.
- درصورتی که جنین دوقلو باشد.
اکو قلب جنین در هفته چندم بارداری انجام میشود ؟
زمان انجام اکوی قلب جنین به نظر پزشک متخصص بستگی دارد و ممکن است در هر زمانی بعد از هفته 14 بارداری انجام شود. اما به طور معمول بهترین زمان برای انجام این آزمایش، در هفته 18 الی 24 بارداری می باشد. درصورتی که پزشک تشخیص دهد شدت نقص قلبی جنین زیاد است و احتمال نیاز به سقط وجود دارد، در همان هفته 18 بارداری نسبت به انجام اکو اقدام خواهد کرد. لازم به ذکر است حساسیت اکوکاردیوگرافی از قلب جنین به 80 الی 90 درصد می رسد.
انواع اکو قلب جنین
با توجه به تصاویری که در نتیجه انجام آزمایش اکو به دست می آید، می توان اکوکاردیوگرافی را به انواع زیر تقسیم کرد:
اکوکاردیوگرافی دو بعدی
اکوکاردیوگرافی دوبعدی ساده ترین نوع اکو از قلب جنین می باشد و برای مواردی مانند میزان ضخامت دیواره قلب، اندازه کلی قلب و موارد دیگر به کار می رود.
اکوکاردیوگرافی سه بعدی
این نوع اکو هم تاحد زیادی به مورد قلبی شبیه است، اما همانطور که از نامش پیداست تصاویری که از قلب ارائه می دهد به صورت سه بعدی می باشد.
اکوکاردیوگرافی داپلر
این نوع اکوکاردیوگرافی داپلر برای بررسی و تشخیص مشکلات گردش خون در جنین کاربرد دارد. در واقع با انجام این نوع اکو می توان مواردی همچون سرعت گردش خون و جهت آن را اندازه گرفت. درصورتی که پزشک فوق تخصص قلب اطفال احتمال دهد که مشکل جنین به دهلیز و بطن قلب مرتبط است، این نوع اکوکاردیوگرافی را تجویز خواهد کرد.
اکوکاردیوگرافی چهار بعدی
اکوکاردیوگرافی چهار بعدی به عنوان پیشرفته ترین نوع اکوکاردیوگرافی شناخته می شود و برای انجام آن به دستگاه های مدرنی نیاز است. تصاویری که این نوع اکو ارائه می دهد به صورت چهاربعدی بوده و پزشک متخصص قلب می تواند قلب جنین را از تمام جهات مختلف مورد بررسی قرار دهد.
روش های انجام اکو قلب جنین
روش اکوکاردیوگرافی به دو صورت انجام می شود که عبارتند از:
اکوکاردیوگرافی شکمی
در این روش امواج صوتی را از به کمک وسیله ای به نام پروب و از روی شکم مادر به داخل بدن انتقال می دهند. سپس می توان تصاویر متحرک از قلب جنین را روی مانیتور مشاهده کرد. انجام این روش تا حد زیادی به انجام سونوگرافی شبیه است.
اکوکاردیوگرافی ترانس واژینال
در این روش یک دستگاه کوچک را از طریق واژن به داخل بدن می فرستند. تصاویری که در این روش به دست می آید بسیار دقیق تر و واضح تر از روش قبلی است.