توانایی تصادفی‌سازی ما تا سن 25 سالگی به اوج می‌رسد و بعد از آن کاهش پیدا می‌کند
برنامه نود را دیده‌اید؟ وقتی عادل فردوسی‌پور از بعضی از شرکت‌کننده‌ها می خواهد بین دو عدد، به تصادف یک عدد را انتخاب کنند، تا برنده بر اساس آن اعلام شود، شیوه پاسخ دادن حضار جالب است.
برخی‌ها یک عدد تصادفی پیچیده را انتخاب می‌کنند، مثلا اگر از آنها خواسته شود که بین دو هزار تا سه هزار یک عدد انتخاب کنند، می‌گویند 2397. اما برخی‌ها هم سعی می‌کنند به ساده‌ترین شکلی از زیر بار این مسئولیت فرار کنند، مثلا می‌گویند 2000 یا 2001! اما برخی‌ها هم متأسفانه توانایی محاسباتی و تمرکز کمی دارند و خارج این محدوده عدد انتخاب می‌کنند.
شیوه انتخاب عدد تصادفی بین دو عدد در برنامه نود به نظرم به عوامل مختلفی بستگی دارد: روانشناسی، میزان سستی و رخوت یا چابکی ذاتی ذهن، میزان احساس مسئولیت برای برقراری عدالت در هنگام اعلام تصادفی، مهارت‌های ریاضی، توانایی تمرکز و اعمال شناختی.
اما جالب است بدانید که به تازگی گروهی از داتشمندان پژوهشکده کارولینسکای سوئد و LABORES فرانسه، روی توانایی تصادفی‌سازی انسان‌ها آزمایشی انجام داده‌اند:
آنها 3400 داوطلب آنلاین بین سن 4 تا 91 سال را انتخاب کردند و از آنها خواستند که در یک آزمون آنلاین تصادفی‌سازی شرکت کنند. مثلا در ذهنشان تصور کنند که یک سکه را 12 بار پرت کرده‌اند و حالا اعلام کنند که در هر بار شیر یا خط آمده است. یا اینکه یک سری کارت در نظر بگیرند و بعد اعلام کنند که اگر به صورت تصادفی هر بار یکی از این کارت‌ها بیرون بیاید، چه کارتی را می‌توانند در ذهن انتخاب کنند.
بدیهی است که برای سنجش میزان قدرت تصادفی‌سازی، پژوهشگران باید معیاری می‌داشتند. برای این کار آنها از الگوریتم‌های کامپیوتری تصادفی‌سازی استفاده کردند که با استفاده از دانش آمار و ریاضی، مشخص می‌کرد که تا چه حد توانایی تصادفی‌سازی ذهنی یک شخص خوب یا ضعیف است.
بررسی آنها نشان داد که توانایی تصادفی‌سازی بین سن 4 تا 25 سالگی به صورت تدریجی افزایش پیدا می‌کند، بعد از 25 سالگی به صورت ملایم و آهسته کاهش پیدا می‌کند و بعد از 60 سالگی با شیب خیلی تندتری ضعیف می‌شود.
توانایی تصادفی‌سازی به میزان تمرکز و قدرت اعمال شناختی انسان بستگی دارد.
پس این بار اگر نود را نگاه کردید، آدم‌های مسنی را که در برنامه شرکت می‌کنند و هنگام اعلام اعداد تصادفی، ضعیف عمل می‌کنند را در ذهن تمسخر نکنید!
