آشنایی با سایتهای آموزشی آنلاین – دنیای یادگیری در اینترنت
دکتر مریم صراف زاده*:
در دنیای پرشتاب و رقابتی امروز، یادگیری دائم یک ضرورت شده است. گاه دانستن یا ندانستن یک نکته یا مهارت بیشتر از رقیب می تواند به موفقیت یا عدم موفقیت شغلی ما منجر شود. یادگیری مادام العمر می تواند طلیعه فرصت های جدید در زندگیمان باشد و یا حداقل با به کار انداختن مغز، فراموشی و زوال حافظه را در ما به تأخیر بیندازد. این در حالی است که ممکن است همگان وقت و استطاعت مالی حضور در دانشگاهها و کلاسهای رسمی را نداشته باشند. روشهای بسیاری برای خودآموزی وجود دارد که اینترنت یکی از در دسترس ترین آنهاست.
برای جذاب تر نمودن و برای انتقال بهتر مطالب به مخاطب در کلاسهای درس و درکارگاه های آموزشی سواد اطلاعاتی، کلیپی ویدئویی هم چاشنی ارائه ام می کنم. این کلیپ ها را معمولا از یوتیوب می گیرم. برای ارتقای دانش و مهارت هایم و به روز کردن آنها از دوره های آموزشی کاربردی درسنامه استفاده می کنم. درسنامه درسهایش واقعا قابل فهم و به زبان ساده است. درسها که مختصر و کوتاه هستند با فاصله زمانی مناسب به ایمیلم می آیند.آزمونها را هم در ایمیلم جواب می دهم و آخر کار هم یک مدرک شکیل به ایمیلم ارسال می شود. دوره های آموزشی کورسرا هیچ چیز از کلاس درس واقعی کم ندارند. برای هر درسی بخشهای مختلفی وجود دارد. شرح درس و فصل های مختلف آن، منابع درسی، فروم برای مباحثه، ویدئوی استاد که درس می دهد و فرمت متنی درس در کنار آن و… همه و همه بستر مناسبی برای یک یادگیری عمیق و آسان ایجاد نموده اند.
بی شک یکی از موهبت هایی که اینترنت به ما عطا کرده است امکانات متنوع یادگیری مستقل و غیررسمی در همه شکل ها و قالب ها و در همه زمینه های موضوعی است به طوری که یادگیری مستقل و مادام العمر به راحتی امکانپذیر شده است. می توان گفت که در دنیای امروز ارتقای دانش و مهارت از مجاری رسمی نظیر ثبت نام در دانشگاه و یا نشستن در کلاسهای حضوری فقط یکی از راههای یادگیری است. روشهای آموزشی در اینترنت بسیار متنوع هستند. در ذیل به برخی از آنها اشاره می شود:
1- ویدئوهای آموزشی: در این سایت ها می توانید ویدکست کلاسهای درس دانشگاهها را ببینید و یا در برخی از آنها همه افراد می توانند ویدئوی آموزشی خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. از نمونه های خارجی خان آکادمی و لیندا قابل ذکر هستند و از نمونه های وطنی این سایتها فرادرس، تخته سفید، کلاس درس و مکتبخونه.
2- آموزش از طریق ایمیل: در این نوع آموزش، درسها بصورت فایلهای متنی در دوره های زمانی معین به ایمیل شخص ارسال می شوند. سایتهایی مانند درسنامه و پارس ام بی ای از این نوع هستند.
3- کلاسهای درسی دانشگاهها: برخی دانشگاه های معتبر دنیا مثل ام.آی.تی، کالیفرنیا، استنفورد، اوپن و جان هاپکینزویدکست و یا پادکست کلاس های درسشان را برای عموم به صورت آنلاین و رایگان قرار داده اند.
4- موک یا MOOC: Massive Open Online Courses : موک که در فارسی به آموزش آنلاین فراگیر برای همه ترجمه شده است به دورههای آنلاینی گفته میشود که همه میتوانند از طریق اینترنت به آنها دسترسی داشته باشند. مردم میتوانند دورههای موک را برای پیشرفت در حرفهشان، آماده شدن برای ورود به دانشگاه، ایده گرفتن و یا صرفا برای تفریح بگذرانند. گذراندن دورههای موک میتواند اولین قدم برای تغییر زمینه شغلی باشد. موکها معمولا رایگان هستند ( منبع ). هر سه سازمان عمده که دوره های موک را ارائه می دهند یعنی کورسرا، اوداکس و اودسیتی در سال 2012 تأسیس شده اند.
5- اپلیکیشنها یا برنامکهای گوشی های هوشمند: گوشی تلفن همراه همیشه همراه انسان استو می تواند ابزاری بینظیر برای یادگیری در همه فرصت های ممکن باشد. از این روست که یادگیری از طریق برنامکهای تلفن های هوشمند هم بسیار فراگیر شده است. برنامک های آموزشی متنوعی از آموزش ریاضیات و اشکال هندسی به کودکان گرفته تا آموزش زبان انگلیسی و آموزش های دانشگاهی تولید شده است که می توان آنها را در سایتهایی که برنامکهای گوشیهای هوشمند را ارائه میدهند یافت.
6- آموزش از طریق شبکه های اجتماعی: با استفاده های متنوعی که از شبکه های اجتماعی می شود، ارتباطات با دوستان و آشنایان فقط یکی از کارکردهای آنهاست. آموزش، کسب و کار و بازاریابی از دیگر کارکردهای شبکه های اجتماعی هستند. بسیاری از صفحات در شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک و گوگل پلاس به مسائل مختلف آموزشی اختصاص یافته است. در این صفحات مطالب آموزشی از نحوه پوست گرفتن کیوی تا آموزش پارتیشن بندی هارد دیسک رایانه به شیوه ای مختصر و قابل فهم را می توانید ببینید. برخی آموزشها متنی و برخی دیگر فایلهای صوتی یا ویدئویی اند. از صفحات آموزشی فارسی می توانم به انگلیسی مثل آب خوردن و لذت یادگیری اشاره کنم.
موتورهای کاوش آموزشی
با گسترش تعداد و تنوع دوره های آموزشی در اینترنت، موتورهای کاوشی هم مخصوص بازیابی آنها ایجاد شده است. که به برخی از آنها اشاره می شود. البته برخی موتورهای کاوش عمومی مثل بینگ نیز دوره های آموزشی آنلاین را به نتایج جستجوی خود افزوده اند.
این موتور کاوش آموزشی، بیش از 18000 دوره آموزشی را نمایه کرده است. برخی آموزشها از طرف دانشگاهها ارائه شده اند و برخی از طرف سازمانهای غیرانتفاعی مانند آکادمی خان. در این موتور کاوش می توانید مرور موضوعی دوره های آموزشی را داشته باشید و یا در جعبه جستجو آنچه به دنبالش هستید را تایپ نمایید. می توانید جستجوی خود را محدود به سطح خاصی (دشوار، متوسط، آسان) نمایید یا بر حسب روش آموزش (متن، صوت، ویدئو و اینکه آیا آموزش بصورت تعاملی است یا خیر) آنرا محدود نمایید. بیشتر دوره های آموزشی آن رایگان هستند.
این سایت منابع آموزشی و کلاسها و دوره های آموزشی را در بر دارد. بزرگترین حامی آن دانشگاه ام آی تی است که با هدف در دسترس قرار دادن رایگان منابع و کلاسهای آموزشی دانشگاههای معتبر به سرتاسر دنیا این سایت را ایجاد نموده است. در این سایت 42545 دوره آموزشی از 80 مرکز آموزشی گردآوری شده اند. می توانید در جعبه جستجو موضوع موردنظر خود را تایپ نمایید یا بر اساس دسته بندی های موضوعی، مرکز ارائه دهنده آموزش و یا بر اساس زبان آموزش، دوره های آموزشی را مرور نمایید.
این موتور کاوش بیش از هفتاد هزار دوره آموزشی را نمایه کرده است. همه انواع دوره های آموزشی (موک، کلاسهای درسی دانشگاهها و …) را تحت پوشش دارد. درآمدش از طریق دوره های آموزشی غیررایگان است. به این معنی که مبلغی از وجه دریافتی ثبت نام افرادی که از طریق این موتور کاوش آنها را یافته اند به این سایت تعلق میگیرد. می توانید جستجوی خود را محدود به دوره های رایگان نمایید.
شامل 25709 ویدئوی آموزشی و 4485 دوره آموزشی رایگان است. مانند بقیه موتورهای کاوش آموزشی میتوان جستجو را از تایپ در جعبه جستجو آغاز کرد و یا به مرور موضوعی دوره های آموزشی پرداخت.
این موتور کاوش که توسط دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در سال 1997 ایجاد شده است به منابع آموزشی اختصاص دارد. در این سایت ده ها هزار منبع آموزشی و آزمونهای درسی و …نمایه شده اند.
Semantic Course Search (Serendipity)
یک موتور کاوش معنایی است که قابلیت های فراوانی برای محدود کردن جستجو و هدایت افراد به دوره آموزشی مناسب آنها دارد. هر کدام از نتایج جستجو بصورت توصیف کامل دوره آموزشی در یک کادر مستقل نمایش داده می شوند.
منابع
http://www.makeuseof.com/tag/learn-almost-anything-online-find-sliderule/
http://www.makeuseof.com/tag/8-awesome-websites-free-college-courses-online/
http://www.darsnameh.com/blog/238
http://www.makeuseof.com/tag/three-educational-search-engines-for-online-courses/
http://en.wikipedia.org/wiki/Massive_open_online_course
* عضو هیأت علمی دانشگاه خلیج فارس بوشهر
بسیار عالی …با برخی هاش آشنا بودم ولی خیلیاش برام جدید بود…
فقط ـــــــــــــــــــــــــــیه هارد اکسترنال کم دارمـــــــــــــــــــــ:(
درست میگی اما این روزها هرچی هارد بخری بازهم کم میاد و مطالب هم عملا بعد از چند ماه قدیمی می شوند. هدف سایتهای MOOC و موتورهای جستجوی آموزشی این هست که بتوانیم از مطلب جدید تر و مناسب تر استفاده کنیم.
بسیاری از وبسایتهای آموزشی، قسمتی از آموزشهای خود را با کلاس مجازی ارایه می دهند اما از فیلم و کتاب و … هم استفاده می کنند. نمونه ایرانی آن Behamooz.com هست.
متاسفانه در این مقاله جای توضیحات در مورد آموزش آنلاین همزمان (یا همان کلاس مجازی) خالی بود. مزیت اصلی این روش حضور در یک محیط اینترنتی شبیه کلاس حضوری هست،که برای تدریس و پرسش و پاسخ و روابط اجتماعی استفاده می شود. چون در این روش روابط بین شاگردان و مدرس نزدیکتر از آنچه در روشهای دیگر آموزش انلاین وجود دارد، موثرتر عمل می کند.
اکثر سازمانها و شرکتهای بزرگ در دنیا از این روش برای آموزش کارکنان رده بالا استفاده می کنند چون این افراد نیاز به اطلاعات جدید و مفید دارند و عموما فرصت کمی هم برای بررسی و مطالعه در اختیار دارند.
این مقاله هم از جنبهی دیگه (و البته واقعیتری) آموزش آنلاین رو بررسی کرده.
The Science Behind Why We Give Up On Online Courses, Diets, And The Gym
http://www.businessinsider.com/why-we-give-up-on-our-goals-2014-11
سپاس بخاطر لینک آن مقاله ارزشمند. باعث شدید که من چند مقاله خیلی خوب دیگر از آن سایت را هم بخوانم. من خودم بیشتر بخاطر ایده گرفتن برای تدریس در کلاسهایم از کورسرا استفاده می کنم. شرح درس و سرفصل های مختلف و منابع درسی و نحوه توضیح دادن برخی مطالب را میگیرم. هر چند ممکن است تا انتها پیش نروم و جزو آن نود درصدی باشم که نصفه کاره رها می کنند. در کل برای خود آموزی فرد باید انگیزه و نیاز خیلی قوی داشته باشد. همان ده درصد هم که دوره ها را تکمیل می کنند با توجه به جمعیت جهانی که دسترسی به این آموزشها دارند رقم بالایی می شود. در یکی از دوره های کورسرا گاهی به فروم سر میزدم. واقعا افراد فعالانه در بحث ها شرکت می کردند و آنقدر تعداد پستها زیاد بود که فرصت نمیکردم همه را بخوانم.
معرفی موتورهای کاوش آموزشی جالب بود، ممنون
چیزایی آدم میبینه .درس نامه رو فـــیــــلتـر کردن!!
قدیمی ها میگن اگه زنده باشی همه چی میبینی .. اینم از اون چیزاس
خیلی جالب و مفید بود حالا میتونم تخصصی تر تو موتورهای جستجو سرچ کنم
مرسی 1 پزشک
سلام سایت عالی دارید موفق باشید انشالله
واقعا بی نظیر بود مرسی
دانشکده ریاضی دانشگاه شریف در آدرس زیر فیلم کلاس های ریاضی را ارائه می کند:
http://videos.math.sharif.ir
حتی کلاس های ترم جاری
وب سایت «وب یاد» هم سایت خوبیه که میتونین به لیستتون اضافه کنید
http://www.webyad.com
من تخته سیاه رو خیلی قبولش دارم:)
تو تابستون ویدیو های مربوط به گراف و نظریه اعداد رو خوندم خیلی خوب بود:)
این سایت هم خیلی خوبه، همه رو یکجا جمع کرده.
ممنون از تلاش و لطفتون برای سهیم شدن ما در آموزش و یادگیری
پاینده باشید .
و البته وبگاه آقامعلم رو هم فراموش نکنید:
http://aghamoalem.ir
من از سایت http://www.behamoz.com دیدن کردم خیلی مفید بود بخصوص درسهای رایگانش
با تشکر از مطالب خوب و کاربردی شما
بسیار عالی بود
سلام
به سایت های زیر سایت http://www.biamoz.ir آنلاین بیاموز را هم اضافه کنید.
عالی بود، سپاس فراوان.
مثل همیشه استاد عزیزم سنگ تمام گذاشتن
الان دنیای اجتماع مطالب است سایتهایی که غول میشن سایتهای کوچیک را قورت میدن در نتیجه شما هر ویدئوی آموزشی که میخواید را یا در یوتوب یا آپارات دنبالش میگردید سایتهای آموزشی هم مجبورن بیان تو همین غول ها مطالبشون را بزارن
سلام
مطالبتئن خیلی خوب و جامع بود .
ضمنا لطفا یک سایت جدید به اسم wikicando.com که کارش آموزش است را هم معرفی کنید. این سایت ارائه ویدئوهای اموزشی برای دروس دبیرستان و دانشگاه ( فعلا عمدتا برقی) و …. هست که این ویدئوها توسط کاربرها هم می تونه اپلود بشود مدت ویدئوها حدودا بین 5 تا 15 دقیقه است و در واقع به سبک خان آکادمی و کلاس درس ساخته می شوند. این سایت تازه راه افتاده و مدرسین در حال ساختن ویدئوهاشون هستند. یک تفاوت عمده این سایت با سایت خان اکادمی و کلاس درس این که همه می تونند ویدئو بسازند و با دیگران به اشتراک بگذارند.
باتشکر
سلام
من هم از سایت wikicando.com دیدن کردم و خیلی سایت جالبی بود و با این که محتوای کمی داشت ولی به نظر برای یک سایت نوپا بسیار خوب است.
از سایت شما هم ممنون که بستری برای معرفی سایت های آموزشی فراهم کرده اید.
واقعا مطالب مفیدی دارین ممنون از زحماتی که میکشید
با تشکر از زحمات و مطالب خوب شما
ممنون از سایت های آموزشی خوبی که معرفی کردید.
سایت مکتب یار هم به آدرس http://maktabyar.ir برای یادگیری ریاضی هفتم و هشتم و نهم خیلی مفیده.
سپاس از زحماتتون
سلام بر شما ، احوالتون عالی ؛ سایت بلدشو هم در زمره ی سایت های آموزشیه که آموزش های سایت های معتبر جهانی رو با ترجمه تخصصی و دوبله حرفه ای در اختیار هموطن ها قرار میده. ممنون میشم اگر نامی هم از این سایت در لیست سایت های آموزشی ایرانی ذکر کنید.