مثل دیدن دنیا با زیبابین: گزارش تصویری «هافینگتن پست» از مسجد نصیرالملک
فرانک مجیدی: دیدن مکان‌هایی مانند مسجد نصیرالملک، دو حس متناقض را در من زنده می‌کند. جای مباهات فراوان است که چنین بناهای زیبایی در کشور ما وجود دارد. اما هم‌زمان بسیار دردناک م هست که دیگر از آن ذوق و استعداد در معماری ایرانی خبری نیست و ساختمان‌ها، به‌شدت زشت، بی‌روح و بی‌هویت شده‌اند. حتی در انبوه‌سازی‌ها هم می‌شد جایی برای به‌کار بردن ذوق باشد. نمی‌دانم، آن چه به‌شدت تنزل پیدا کرده استعداد معماری است و یا فراموش کردن آنچه که ریشه و نمادهای فرهنگی ما در آن مستتر بود. به هر روی، دیدن چنین آثار بدیعی باعث می‌شود تا بدانیم همیشه به منوالِ این روزها نمی‌گذشته. رنگ و نور و شور و مفهوم و هوش، جزئی از بناهای ایرانی بوده و ایران، از این دست مواهب کم ندارد. از مسجد کبود و آرامش خانقاه‌گونه‌اش، تا مسجد نصیرالملک و دنیای پرشور رنگ‌های گرم به کار رفته در کاشی‌ها و شیشه‌هایش، تنوع بسیار در خلاقیت سبب ساخت عبادت‌گاه‌هایی شده که نه تنها به منظور ستایش خدا، بلکه برای دعوت چشم و ذهن به آرامشِ نظم و زیبایی بنا شده‌اند. «هافینگتن پست» در گزارش تصویری‌ش گزارشی پر از تکریم نسبت به هنر به‌کار رفته در این مسجد ارائه داده. مسجد نصیرالملک شیراز، حاصل نبوغ دو ذهن خلاق و بی‌نظیر است: استاد محمدحسن معمار و استاد محمدرضا کاشی‌پز شیرازی.
شیشه‌های رنگی بسیار به‌کار رفته در درها و پنچره‌های زیبای این مسجد، بازی نور و رنگ شورانگیزی درون ساختمان مسجد به راه می‌اندازند. عکاس ژاپنی این گزارش می‌گوید: «شما این رنگ‌های ایجادشده توسط شیشه‌های رنگی را تنها در صبح‌گاه می‌بینید. مسجد چنان ساخته شده که نور آفتاب صبحگاهی را ببیند، پس اگر ظهر به دیدن آن جا بروید، برای گرفتن این نور دیگر دیر شده. دیدن نور آفتاب صبحگاهی که از شیشه‌های رنگی می‌گذرد و سپس روی طرح فرش‌های ایرانی می‌افتد، چنان جادویی است که گویی متعلق به جهانی دیگر است. حتی اگر شما فردی با حداقل اعتقادات دینی در این دنیا باشید، شاید با دیدن نبوغ همین نور، حس کنید که دستان‌تان برای عبادت در حال نزدیک شدن به یکدیگر هستند. شاید سازندگان مسجد می‌خواسته‌اند «ایمان»شان را ا همین نور صبحگاهی که از شیشه‌های رنگی عبور می‌کند، نشان دهند.»
زیبایی نقاشی‌های پیچیده بر قوس‌ها و طاق‌ها هم دیدنی است. بر خلاف مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان که رنگ‌های غالب در آن، آبی و کرِم هستند، این مسجد، به مسجد صورتی معروف است، چرا که از این رنگ استفاده‌ی بسیاری در کاشی‌های داخلی مسجد شده. هرچند با وجود تنوع رنگ بسیار، بی‌انصافی است که تنها از این رنگ یاد شود. شیشه‌های رنگی در ساختار مسجد، علاوه بر مسجدالاقصی و مسجد کبود استانبول، در این بنا نیز لطف خاصی به بنا داده‌اند. نادر بودن چنین معماری‌ای، بر ارزش زیبایی این مسجد می‌افزاید.
مطلب بسیار جالب و پر فایده ای بود . متاسفانه از اون عکس اول دیگر در مسجد نصیر الملک دیده نمیشود و در حال حاضر کف مسجد را فرش پوشانده است ! و برای دیدن نور ی که تا حد ممکن به داخل مسجد تابیده شود باید تا آبانماه صبر کرد وگرنه در فصل های دیگر آفتاب این جنین تا دیوار داخلی و آخر مسجد نمیرسد.
به وجد آمدم از این همه زیبایی رنگ ونور !این همه ذوق واستعداد هنرمندان ایرانی قابل ستایش است.ممنون از دختر گلم فرانک مجیدی.
چه عکسای خشگلی و چقدر رنگ،عالی بود ممنون.
یکی از بهترین پستهای عکاسیتون بود فرانک عزیز
فوق العاده است
آدم مسحور این هنر و زیبایی می شه
./
این همه رنگ، این همه نور، این شکل ها و خم ها… من در برابر این بنا ها، و عشق، هنر، ذوق و استعدادی که توشون بکار رفته زبونم بند میاد، و مات و مبهوت، فقط نگاه میکنم! فقط نگاه میکنم! “لذت” خیلی واژه کم و گنگی برای توصیف اون لحظاتِ.
اون نویسنده ژاپنی مقاله خیلی خوب اشاره کرده که “حتی به کمترین اعتقادات هم احساس میکنی که دستات برای عبادت میره بالا”. چون توی زندگی همه چی به همه چی، و روی همه چی تاثیر داره. جزء به جزء. به نظر من طوری که کسی غذا می خوره، روی مدل راه رفتنش، و جوری که یه مساله ریاضی رو حل میکنه تاثیر داره! “دیدن” که دیگه جای خود دارد! هر آنچه دیده بیند دل کند یاد بلاخره.
مگه میشه با بودنِ هر روزه تو همچین جاهایی به فکر معنویت و عرفان (ی که الان دیگه میشه بهش گفت “از دست رفته”) نبود. و برعکسش هم صادقه. مگه میشه با بودنِ هر روزه تو فضاهای الانمون به فکر این چیزا بود!
* الان تا میگی معنویت و عرفان، بعضی ها یه دیوار دفاعی میبندن، دو تا تشر میزنن بهت، میزارن میرن. من (حداقل اینجا) منظورم ابتدایی ترین نوع عرفانه. ما ها حتی “لذت بردن” یادمون رفته. فکر میکنیم داریم کیف میکنیم.
* تلاش برای حفظ، و هموار کردن راه ادامه این هنر، (اگر تا الان دیگه منسوخ نشده) شاید برای من کسانی مثل من، که نه کارمون اینه، نه امکاناتشو داریم، در حد یک آرزو باشه، و فوق فوقش تو یه کامنت به ابراز برسه، ولی برای بعضی ها وظیفه ایه که دارن حقوقشو میگیرن. نمیگم انجام نمیدن، ولی امیدوارم که انجام بدن.
عاشق این مسجد و طرح هاش هستم چه ذوق عجیب و چه عشقی در وجود طراح بوده
باور کنید تا خواستنی در کار نباشد تا انگیزه ایی نباشد هیچگاه اوج نبوغ و زیبایی خلق نمی شود .
همیشه به دنبال جدیدترین عکس های این مسجد در اینترنت هستم
و اتفاقا همین چند روز پیش که از روی بیکاری در وب نمی دانستم چه کنم به سراغ علاقه همیشگی ام یعنی دیدن عکس های این مسجد رفتم
و برایم خیلی جالب بود که این مطلب را دقیقا با همان عکس هایی که هیمشه دیده ام در یک پزشک ملاحظه کردم
متاسفانه هنوز این سعادت نصیبم نشده که این مسجد را از نزدیک ببینم
وگرنه م نبودم دوربینی در دست و عکس هایی که از سر ذوق و عشق به این همه زیبایی می گرفتم
عکساش خیلی قشنگ بود. تا حالا نشنیده بودم که اسم این مسجد به عنوان یکی از جاهای دیدنی شیراز گفته بشه.
سلام دوستان.این عکسهایی که نور وارد داخل مسجد می شه منو یاد کودکیم میندازه.همیشه وقتی بیدار میشدم میدیدم نور خورشید از اون شیشه رنگی پنجره خونمون که چند تیکه بود تو صورتم می خورد.حالا با این عکسها خیلی دلتنگ شدم.خیلییییییییییییییییی.
تازگیها توی یک آپارتمان مشارکتی خونه ساختم ولی این خونه نفسم رو می گیره.
در آینده ای نزدیک خانه ای خواهم ساخت که فقط از خشت و مصالح قدیمی ساخته شده باشه.
و اون شیشه های پنجره رنگی رو هم توش می ذارم.
ممنونم که من رو به اصلم سوق دادین.
تعدادی از عکسها متعلق به استاد عباس عربزاده میباشند. لطفا اصلاح فرمایید.
واقعاً زیبایی این بنا نفس گیره! و فکر کنم این احساس مشترک تمام کسانی که اولین بارشونه دارند عکسهای این مسجد با شکوه رو می بینند.
خیلی برام جالبه اما هنر معماری اصیل ایرانی اسلامی در مساجده که به اوج خودش می رسه معماران قدمی که برای ساخت مسجدی انتخاب می شدند از تمام آنچه که در چنته داشتند استفاده می کردند و با اوج هنر و دانششون کار رو شروع می کردند این مثل حالتیه که معماران مخصوص سلطنتی رو موظف به ساخت قصر و کاخ جدید پادشاهان کنند و می تونیم این رو در طول تاریخ با نمونه های عظیمش ،بینیم اما برای یک معمار اسلامی این قضیه فرق داره برای اینکه اونها یک جورایی با ساختن مساجدی از این دست عبادت می کنند اونها با طراحی ها و ساختار و نمادها ،خودشان و تمام کسانی که وارد بنا میشوند ( حتی اگر غیر ارادی) متوجه خالق می کنند
و البته ما می دانیم که بشر عظیم ترین کارهای ممکنه (هر کاری از معماری تا قربانی کردن) را برای مذهب و دین انجام می ده. و چقدر خوبه که اون دین، دین اسلام باشه
ممنون از مطلب بسیار ارزشمندتون …..استفاده کردیم …در زمینه ساید نقاط گردشگری شهر شیراز هم مطلب بذارید ممنون میشیم
ممنون از مطلب خوبتون ….در وبلاگ من با کمی تحریف البته درج شد ..بخونبد اگه اعتراض داشتید بگید تا پست رو پاک کنم ..