اپ‌هایی برای خاطر شهروندان

علی حجوانی: شاید تصور عمومی ما درباره توسعه‌دهندگان اپ در امریکا، افرادی باشد که هر کدام در «سیلیکون ولی»، خلاقانه کار می‌کنند و درآمدهای بالایی دارند. نخبگانی که پولسازند و زندگی رویایی دارند. اما داستان همیشه این طور نیست. در این مقاله، با گروهی آشنا می‌شویم که دست از درآمدهای بالا شسته‌اند و با حداقل درآمد، دیجیتال را وارد عرصه خدمات عمومی و شهروندی کرده‌اند.

مهاجرت دردناک از «سیلیکون ولی»

تقریبا هیچ کس «نیو اورلئان» را به عنوان یک قطب تکنولوژی نمی‌شناسد. دقیقا به همین دلیل است که «امیر ریویز-بی» می‌داند که می‌تواند در شهر Crescent متفاوت باشد. در سال 2012، «ریوز-بی»، شغل پردرآمد کارشناس فناوری در بانک‌های نیویورک را رها کرد تا به پروژه Code for America بپیوندد؛ یک گروه مطالعاتی غیرانتفاعی که بر روی ایده‌هایی خلاقانه در اداره‌های شهری سراسر امریکا فعالیت می‌کند. او همان ابتدای ورود به این شهر با یک شوک فرهنگی بزرگ رو به رو شد. خودش در این باره می‌گوید: «زیرساخت‌های فناوری اینجا با نیویورک بسیار متفاوت است». هر چند ریویز-بی و سه همکار دیگرش در این تیم به زودی توانستند خود را با این تفاوت‌ها وفق دهند و بتوانند در این شهر جدید، تغییراتی ایجاد کنند.

پروژه خانه‌های متروکه

آنها بعد از چند ماه بررسی بر زندگی ساکنان شهر و سوال از مقامات دولتی، به این نتیجه رسیدند که می‌توانند بر موضوع دلمردگی شهری تمرکز کنند: خانه‌های آسیب دیده و متروکه، بخش‌های گسترده‌ای از نیو اورلئان را دچار آسیب کرده بود. در طول سال‌ها خدمات رسانی، تیم Code for America اپلیکیشن BlightStatus را تولید کرد و توسعه داد. اپلیکیشنی که به ساکنان نیو اورلئان اجازه می‌داد به طور مستقیم وضعیت خانه‌های متروکه نزدیکشان را گزارش کنند و به مقامات رسمی کمک می‌کرد تا آن خانه‌ها را در لیست خانه‌های متروکه قرار دهند. ریویز-بی می‌گوید:«ما می‌توانستیم مشکلاتی که شهروندان اعلام کرده بودند را از این طریق حل کنیم. شانسی بزرگ برای اینکه واقعا تاثیرگذار باشیم».

تاسیس Code for America

این گونه از تاثیرگذاری (یعنی استفاده از ابزارهای دیجیتال برای تغییر در زندگی واقعی) دقیقا همان هدفی بود که «جنیفر پالکا» سال‌ها پیش به خاطر آن، Code for America را تاسیس کرد. بعد از حدود یک دهه از سازماندهی کنفرانس‌های توسعه وب و بازی، پالکا در سال 2009 پروژه بعدی‌اش را آغاز کرد. هر چند فناوری‌های اداری در واشنگتن مستقر بودند اما او متوجه شد شهرداری‌ها به حجم گسترده‌ای از داده‌ها دسترسی دارند. این در حالی بود که آنها کمبودهای زیادی در تخصص‌های فناورانه داشتند. ضمن اینکه برای سر و سامان دادن به این وضع و به خدمت گرفتن این اطلاعات ارزشمند، به هزینه هنگفتی نیاز بود. از سوی دیگر، شهروندان اسمارت‌فونی، به طرز فزاینده‌ای خواهان خدمات تحت وب بودند. پالکا می‌گوید:«این دقیقا همان زمانی بود که باید نشان می‌دادیم چارچوب‌ها و ارزش‌های وب می‌تواند چه امکاناتی را پیش روی ادارات بگذارد».

حکمرانی 2.0

Code for America این ارزش‌ها و مهارت‌های دیجیتال را به خدمات دولتی آورد. کار آنها این بود که جوانان با استعداد تازه فارغ‌التحصیل شده را برای آموزش و توسعه اقتصادی شهرها استخدام کنند. این در حالی بود که این جوانان آشنایی کمی با عرصه خدمات عمومی داشتند؛ گیک‌هایی که تصور می‌کردند داشتن توانایی‌های دیجیتالی بسیار باارزش‌تر از هر شغل دولتی است. پالکا می‌خواست یک مدل مشابه برای خدمات عمومی در تکنولوژی بسازد اما مطمئن نبود در این کار موفق باشد. در حالی که کمپانی‌های بزرگ «سیلیکون ولی» با پول زیاد می‌توانستند خبره‌ترین مهندسان را استخدام کنند، او و ایده‌اش چگونه می‌توانستند با حقوق حداقلی، مهندسان جوان و جویای نام را راضی کنند تا به این پروژه روی آورند؟ پالکا می‌گوید:«من خیلی می‌ترسیدم که این، یک کسب و کار بسیار سخت باشد». اما این نگرانی بیهوده بود. Code for America در سال اول برنامه خود بیش از 360 درخواست کاری از 20 نقطه امریکا دریافت کرد. این موضوع نشان می‌داد هیچ گونه کمبودی در زمینه کدنویس‌ها، مهندسان و طراحانی که می‌خواستند از توانایی‌هایشان در بالاترین سطح بهره برند وجود ندارد. این کار به جوانان مستعد اجازه می‌داد توانایی‌های تخصصی‌شان را در سطحی فراتر از توسعه اپلیکیشن‌های بازی بیازمایند.

در حال حاضر

در سال 2013، این برنامه با 28 نفر همکار در 10 شهر ایالات متحده، برنامه‌ای رو به رشد است؛ از اوکلند و کالیفرنیا تا نیویورک. در ماه فوریه آنها رقمی در حدود 5 میلیون دلار کمک بلاعوض از بنیاد Knight دریافت کردند. آریل کنان، یکی از طراحانی که در کانزاس سیتی برای این گروه کار می‌کند می‌گوید:«این یک راه تر و تمیز برای فهمیدن این موضوع است که کار در حوزه شهری چه قدر عالی است. من هیچ وقت فکر نمی‌کردم در یک اداره کار کنم اما با این پروژه، این کار را الهام‌بخش می‌بینم».

آنها در مقر شرکت، ماه اول را به آموزش کارمندان تازه وارد اختصاص می‌دهند (اغلب این آموزش‌ها کنار آمدن با شوک فرهنگی انتقال از سیلیکون ولی به شهرهاست) و سپس کارکنان به شهرهای محل ماموریت اعزام می‌شوند. شهرهایی که خود آنها علاقه داشته‌اند در آن مشغول به کار شوند. کار آنها در ادارات، چیزی فراتر از یک ارتقا ساده در وب سایت یا ساختن اکانت توییتر شهردار است. نهادهای اداری شهرها، مقدار زیادی داده تولید می‌کنند؛ از مسیر حرکت اتوبوس‌ها تا ثبت مالیات‌ها و گزارش‌های پلیس. بسیاری از این اطلاعات خواه نا خواه در بخش بایگانی خاک می‌خورد. البته به جز اطلاعاتی که شهروندان آن را درخواست کرده‌اند. هدف Code for America به عنوان بخشی از یک حرکت به سوی توسعه دیجیتال در حکمرانی، آزاد سازی این اطلاعات و یافتن راه‌های خلاقانه برای استفاده ارزان از آنهاست. این در حالی است که شهرداری‌ها با بحران مالی دست و پنجه نرم می‌کنند و راه‌های ارزان برای استفاده بهینه از اطلاعات، بیشتر از گذشته به کارشان می‌آید. کارن بوید، مدیر ارتباطات اوکلند می‌گوید:«ما دیگر نمی‌توانیم اموراتمان را با شیوه‌های قدیمی پیش ببریم. تکنولوژی حرکت در یک راه جدید است و حکمرانان نیز ناچارند از این راه کارهای مردم را انجام دهند».

پروژه‌ای برای اعتمادسازی

Code for America در اوکلند به تاسیس و اداره یک پایگاه وب برای ثبت وقایع عمومی کمک می‌کند. آنها همچنین مسئول یک سیستم درگاه آنلاین برای پیگیری مسائل شهری از شهروندانند. کریس کریستینا، مدیر طراحی پیشین سیسکو که حالا عضوی از Code for America است، تاکید می‌کند این شهر راه‌های سختی برای برقراری ارتباط با شهروندانش دارد. برای او کار در این گروه تنها ارائه خدمات شهری از طریق وب نیست. او می‌گوید این کار بیش از هر چیز یک اعتمادسازی شهروندی است. کریس به همراه سه همکارش، پیش از شروع به کار در این پروژه، چند ماه از مقامات رسمی و شهروندان مشورت گرفته است و می‌گوید:«ما با کارمندان شهرداری آغاز کردیم و همچنین پرسش‌هایمان را از شهروندان پرسیدیم. مردم شهر بیش از هر چیز به شفافیت در امور اداری نیازمندند و این همان چیزی است که ما تلاش می‌کنیم به آنها بدهیم».

تکنولوژی به تنهایی نمی‌تواند مشکلات شهرها را حل کند. شاید شما بتوانید به راحتی اپلیکیشنی طراحی کنید که وضعیت ساختمان‌های متروکه را مشخص کند اما برای رو به راه کردن این خانه‌ها به چیزی فراتر از یک نرم‌افزار نیاز است. هنوز البته کار اصلی Code for America متقاعد کردن گیک‌های جوانی است که اغلبشان می‌توانستند در «سیلیکون ولی»، پردرآمد و موفق باشند اما ترجیح داده‌اند برای جامعه‌شان کار کنند. ریویز-بی می‌گوید:«می‌توانی در شهر راه بروی و از مشکلات همسایگانت چشم بپوشی یا اینکه اپلیکیشنی برای کمک به آنها طراحی کنی. برای این کار لازم است آدم نسبت به شهری که همسایگانش در آن زندگی می‌کنند بی‌تفاوت نباشد».

بد نیست به بهانه این مقاله، با چند اپلیکیشن موفق خدمات عمومی در امریکا آشنا شویم:

Opencounter: این اپ به کاربران کمک می‌کند تا بتوانند به راحتی مراحل قانونی راه‌اندازی یک کسب و کار کوچک را طی کنند. (برای اهالی Santa Cruz)

Honolulu Answers: این اپ، فرم سوال و جواب بسیار ساده‌ای برای یافتن خدمات شهری به کاربران ارائه می‌دهد. (برای اهالی Honolulu)

Prepared.ly: این اپ، خطرات آتش‌سوزی‌های طبیعی را در نزدیکی محل سکونت کاربران ارزیابی و اطلاع‌رسانی می‌کند. (برای اهالی Austin)

Blightstatus: این اپ که در مقاله هم به آن اشاره کردیم، تعداد و محل خانه‌های مخروبه و متروکه را رصد می‌کند. )برای اهالی New Orleans)

The Daily Brief: این اپ، تماس‌هایی که با 311 گرفته می‌شود را ثبت می‌کند. (برای اهالی Bloomington)

Muralapp: این اپ خدماتی در زمینه کاریابی عمومی به کاربران ارائه می‌دهد. (برای اهالی Philadelphia)

Here’s My School Bus: این اپ متفاوت، مسیر حرکت اتوبوس‌های مدرسه را زیرنظر دارد و به والدین اطلاع می‌دهد. (برای اهالی Boston)

آیا شما از اپ‌های خدمات عمومی استفاده می‌کنید؟ آیا نمونه فارسی موفقی از اپ‌های خدماتی یا اداری می‌شناسید؟ تجربه شما در استفاده از این گونه اپ‌ها چیست؟

منبع: تایم