کلوسوس بار دیگر پیام‌های آلمان‌ها را رمز‌گشایی می‌کند

با این همه کامپیوتر شخصی و با وجود شبکه جهانی اینترنت، گاهی گذشته را فراموش می‌کنیم. تاریخ کامپیوتر مثل تاریخ عمومی جهان، نکات جالبی را در دل خود نهفته دارد.

حدودا 75 سال پیش، کامپیوتر کلوسوس پیام‌های رمز آلمان‌ها را در زمان جنگ جهانی دوم، رمز‌گشایی می‌کرد. تیمی از ریاضی‌دا‌ن‌ها و مهندسان برجسته، این نمونه ابتدایی کامپیوتر را ساختند. کلوسوس بیشتر از 2000 لامپ داشت و به اندازه یک کامیون کوچک بود.

کار رمز‌گشایی با دریافت پیام‌های رادیوی آلمان‌ها شروع می‌شد، در مرحله بعد این پیام‌ها، باید به صورت کاغذ پانچ به دستگاه داده می‌شد تا کار رمزگشایی شروع شود. تقریبا برای گشودن رمز از هرپیام این دستگاه به 6 ساعت وقت نیاز داشت.

این روزها یک کلوسوس مجازی را می‌شود در یک لپ‌تاپ پنتیوم 2 ، اجرا کرد که در زمانی مشابه کلوسوس پیام‌ها را رمزگشایی می‌کند. با توجه به فناوری زمان جنگ جهانی دوم، سرعت کلوسوس قابل قبول بود، البته شاید این سرعت قابل قبول به خاطر تک‌منظوره بودن پردازنده دستگاه بوده باشد.

این دستگاه اطلاعاتی مثل حرکت نیروهای ارتش‌ ، وضعیت تدارکات ، مهمات و تعداد تلفات را از لابلای پیام‌ها رمز، بیرون می‌کشید و در اختیار فرماندهان نظامی متفقین قرار می‌داد. تخمین زده می‌شود کلوسوس و همچنین سایر فعالیت‌های رمزگشایی، طول جنگ جهانی دوم را 18 ماه کوتاه کردند.

بعد از جنگ جهانی دوم به دستور چرچیل همه 10 دستگاه کامپیوتر کلوسوس ، برای حفظ اسرار عملکردشان به قطعات کوچک متعدد تقسیم شدند.

اما در اقدامی جالب و  با حمایت موزه ملی کامپیوتر انگلستان، یکی از 10 کامپیوتر کلوسوس در حال بازسازی است. این کار در طی یک پروژه 14 ساله انجام شده است. نکته جالب‌تر هم این است که قرار است فرستندگان آماتوری رادیو در آلمان، بعد از بازسازی کامل دستگاه از خاک آلمان سه پیام رمز که سطوح رمز ساده، متوسط و دشوار دارند، بفرستند تا کلوسوس بازسازی‌شده، باز دیگر آنها را رمزگشایی کند. آلمانی‌ها قرار است از دستگاه SZ42 برای گذاشتن رمز روی پیام‌ها استفاده کنند، همان دستگاهی که نظامی‌های آلمان در جنگ جهانی دوم از آن استفاده می‌کردند.

کلوسوس جایگاه مهمی در تاریخ کامپیوتر دارد. برخی از افرادی که در ساخت این کامپیوتر مؤثر بودند، بعدها نقش زیادی در ساخت کامپیوترها امروزی ایفا کردند.

منبع : بی‌بی‌سی (+ و +)