جهان آی‌تی در سالی که گذشت (سال 1384)

سعی می‌کنم در این پستم ضمن مرور رخدادها و خبرهای مهم آی‌تی در سال گذشته، کارنامه و به نوعی سالنامه‌ای از نوشته‌های آی‌تی وبلاگ یک پزشک در سال گذشته ارائه دهم.

سال گوگل : نمی‌توان از آی‌تی در سال گذشته سخن به میان آورد و از گوگل چیزی نگفت. حجم اخبار مربوط به شرکت جوان و پویای گوگل در سال گذشته به حدی بود که گاه وبلاگها و سایتهای آی‌تی به “گوگل‌نامه” شبیه‌تر بودند تا چیز دیگر.

در سال گذشته گوگل سرویسهای اینترنتی متعددی را ارائه داد ، بعضی از این سرویسها بسیار موفق بودند ، بعضی صرفا مدتی توجه کاربران را به خود جلب کردند و بعضی چون google accelerator توفیقی نصیب گوگل نکردند.

گوگل در اردیبهشت 84 این امکان را به کاربران خود داد که صفحات شخصی‌شده داشته باشند و پورتال شد.

گوگل پرینت : مدتی بعد ، سرویس گوگل‌پرینت عرضه شد. به دنبال راه افتادن این سرویس گوگل با دو چالش عمده مواجه شد که یکی از آنها اعتراض کشورهای اروپایی و در صدر آنها فرانسه به پوشش قرار داده نشدن کتابهای غیرانگلیسی بود و دیگری اعتراض ناشران عمده به احتمال رعایت نشدن کپی‌رایت. اما گوگل همچنان درصدد است ، کار خود را پیش ببرد. بله ، در سال گذشته بیش از پیش مفهوم فرهنگ دیجیتالی مطرح شد.

Google earth : مدتی بعد گوگل دست به کاری بی‌سابقه زد ، دیگر شما با نصب یک برنامه 10 مگابایتی می‌توانستید به جای اینکه در تخیل خود در 80 روز دنیا را دور بزنید ، با موس خود کره زمین را روی صفحه مانیتور خود بچرخانید. وضوح تصاویر در مورد شهرهای بزرگ جهان بی‌نظیر بود و به راحتی می‌شد وسایل نقلیه و حتی افراد را تشخیص داد. دیگر گوگل شد جام جم ما ، می‌توانستیم با آن به همه جا سر بکشیم ، در آنی منطقه سد سیوند را می‌شد دید زد و در آن دیگر نیوارلئان زیر آب بعد از طوفان کاترینا را دید.

اما گوگل دست‌بردار نبود مدتی بعد گوگل نخست ماه و سپس مریخ را هم زیر پوشش خود قرار داد.

گوگل تاک : گوگل یک برنامه بسیار کم حجم تر و تمیز را به جنگ غولهایی مثل یاهو مسنجر فرستاد و بعد با ادغام آن در سرویس میل محبوب خود دست به کاری ابتکاری زد.

جی‌میل : گوگل در سال گذشته از تجهیز سرویس میل خود دست برنداشت ، ظرفیتش را بالا برد و گوگل تاک را در آن ادغام کرد.

گوگل و RSS : سال گذشته سال فید و RSS هم بود ، چه در میان کاربران داخلی و چه در بین شرکتهای خارجی. گوگل هم در این میان سرویسی ارائه کرد که در حال حاضر یکی از بهترین خبرخوانهای آنلاین به شمار می‌رود.

سال جنگ مرورگرها : سال گذشته سال جنگ مرورگرها هم بود ، فایرفاکس دوست‌داشتنی نسخه 1.5 خود را عرضه کرد و اکستنشن‌های زیادی برایش نوشته شد.

اپرا برای تشویق کاربران به دانلود این سریعترین مرورگر اینترنتی حال حاضر ، نسخه کاملا رایگان و بدون تبلیغاتش را راهی بازار کرد.

اینترنت اکسپلورر که سالها بود حاکم بی چون و چرای دنیای مرورگرها بود و بعد از میدان به در کردن نت‌اسکیپ رقیبی برای خود نمی‌دید ، خطر را واقعا احساس می‌کرد ، سرانجام برنامه‌نویسان مایکروسافت ضرورت اضافه کردن خصوصیاتی مثل پشتیبانی از RSS و tabbed browsing را به آن احساس کردند. به تازگی مایکروسافت تصمیم گرفته همچون دیگر مرورگرهای مطرح ، به روز رسانی این مرورگر را سریعتر کند و در یک فاصله زمانی حداکثر 9 ماهه نسخه‌های جدید اینترنت اکسپلورر را ارائه دهد.

اما در میان این مرورگرهای مشهور ، مرورگری به نام Flock مدتی جلوه‌گری کرد ، مرورگری که به سبب دارا بودن خصوصیاتی مثل ارتباط با سرویس اشتراک علایق اینترنتی دلیشس و پاره‌ای از خصوصیات دیگر ، لقب مرورگر وب 2 و مرورگر اجتماعی یا social را گرفت.

سال ویستا : سال گذشته سال شایعات و اسکرین‌شاتهای بی‌شمار از تازه‌ترین محصول ویندوز مایکروسافت بود ، ویندوزی که لانگهورن بود ولی به ویستا تغییر نام داد.هنوز بازار شایعات و اخبار درباره ویستا گرم است که صحبت از جانشین آن یعنی ،”وین” می‌شود.

سال جنگ شرکتها : در سال گذشته جنگ شرکتهای مایکروسافت و گوگل بیش از هر زمان دیگری به عالم مطبوعات کشیده شد ، دیگر ژرنالیستهای بخش آی‌تی احساس می‌کردند که مجبور نیستند با حسرت به تیترهای همکاران بخش سیاسی خود نگاه کنند. شرکت به تازگی 30 ساله شده مایکروسافت خطر گوگل را از هر زمان دیگری بیشتر احساس می‌کرد. بارها بیل گیتس که سال گذشته 50 سالگیش را جشن گرفت، صحبت از زودگذر بودن موفقیتهای گوگل کرد و در مقابل پیش‌گویان مطبوعاتی حوادث 20 سال بعد را که در آن گوگل حاکم بی‌چون چرای عرصه خبر خواهد شد ، را مطرح می‌کردند. کار گاهی به جاهای باریک و برخوردهای فیزیکی هم کشید ، گرچه بعدها این برخوردها به شدت تکذیب شد.

سال گذشته سالی بود که مایکروسافت خبر از آفیس 12 داد . در مقابل گوگل باید کاری می‌کرد. چه کاری ، آسانتر از خرید سرویس writely.

سال نمود آی‌تی در دنیای سیاست : سال گذشته سالی بود که پیشرفتهای آی‌تی و آسان شدن ارتباطات ، باعث شد ، بیش از هر زمان دیگر دیوارها و موانع سنتی شکاف بردارد. اگر یادداشتهای آن نویسنده مشهور ایرانی ساکن لندن را خوانده باشید ، با خواندن آن شاید از خود بپرسید ، این گزارش سیاسی سال بود یا دورنمایی از نقش آی‌تی در سیاست .

در سال گذشته خبر تحریم گوگل و مایکروسافت زمانی کوتاه کاربران ایرانی را نگران کرد. گوگل در مورد سرویس google pack ، تحریم را عملی کرد.

دیگر نمی‌شد جاوا را از وب دانلود کرد. بعضی از شرکتهای هوستینگ خارجی در اقدامی بی‌سابقه با قطع خدمات خود ، باعث از کار افتادن بعضی سایتها شدند.

جنگ صلیبی مدرن اسلام و مسیحیت بعد از چاپ کارکاتورهای اهانت‌آمیز نسبت به پیامبر اسلام ، صورتی دیگر به خود گرفت ، این بار شاهد حمله هکرهای مسلمان به سایتهای دانمارکی و پاسخ متقابل آنها بودیم که مدتی کوتاه سایت روزنامه همشهری را مختل کرد.

بعد از بمب‌گذاریهای لندن در سال گذشته می‌شد ، عکسهایی را در فیلکر پیدا کرد ، که واضحتر از عکسهای خبرگزاریهای مهم جهان بود. دیگر همه با یک موبایل و با فلیکر ، فتوژورنالیست شده بودند.

سال گذشته سالی بود که وقتی failure گوگلیده می‌شد ، جورج بوش در صدر نتایچ قرا می‌گرفت ، و چرا جورج بوش در صدر failure ها قرار نگیرد ، وقتی که سوژه‌ای مثل یادداشت اجازه دستشوییش از “رایس” ، بلافاصله روی وب قرار می‌گیرد!

سال پادکست : همه در سال گذشته پادکست‌ساز شده بودند ، از آرنولد تازه‌فرماندار گرفته تا پاپ‌بندیکت 16 که دیگر پادکستها را برای ارتباط با جوانان مناسب‌تر می‌دید و بر وزن پادکست ، سخن از godcast می‌گفت.

دیگر کتاب طب داخلی هاریسون هم نمی‌توانست بدون پادکست بماند ، کاربران ایرانی اینترنت هم با وجود همه دشواریهای تکنیکی از پادکست‌سازی غافل نبودند.

شرکت اپل هم از ساخت آی‌پادهای خوش‌دست و با امکانات خوب غافل نبود ، اول آی‌پاد نانو را وارد بازار کرد و بعد آی‌پاد ویدئویی را.

سال تگ و اشتراک علایق : اصطلاح وب 2 بارها و بارها در سایتهای معتبر اینترنتی مورد بحث قرار گرفت ، دیگر هر برنامه و سرویسی وقتی محبوب می‌شد ، بی‌درنگ برچسب وب 2‌ی بودن می‌گرفت. وب آنقدر بزرگ شده بود که باید همه کاربرانش با دلیشس برچسب‌گذاریش می‌کردند تا بلکه در زمان محدود وب‌گردی ، موفق به خواندن بیشترین مطالب در کمترین زمان شوند. ryia یک سرویس تگ‌گذار خودکار عکسها هم در این میان ، برچسب وب2‌ را بر روی خود دید.

سال جهش تعداد وبلاگها : سال گذشته وبلاگها از نظر کمی رشد خیره‌کننده ای داشتند ، دیگر مهم نیست برای چه وبلاگ می‌نویسید و انگیزه‌تان برای نوشتن چیست ، مهم نفس خودابرازی است.

سال feed : سرویسهای بسیار متنوعی برای مشاهده فید وبلاگها و سایتها ، سال گذشته خودنمایی کردند . در ایران هم روزبه روز فیدها علاقمندان بیشتری پیدا کردند ، به خصوص بعد از راه افتادن سایتی که خلاصه آخرین پستهای وبلاگستان فارسی را به طور خودکار نمایش می‌داد.